Takviye edici gıdalar: Doğrular ve yanlışlar

0
3686
Nazan Maraş - N-ler Food Consulting - [email protected]

Takviye edici gıda, normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla hazırlanmış gıdalara verilen addır. Takviye edici gıdalar, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, aminoasit gibi besin öğeleri veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktları  veya bu ekstraktların karışımlarının kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanmasıyla elde edilir. Günlük alım dozu belirlenmiş ürünlerdir. 2 yaşın altındaki bebek ve küçük çocuklar için takviye edici gıda üretilemez.

Bu ürünlerin etiketinde, etiketleme yönetmeliği ile zorunlu tutulan bilgilerin yanında: 2-4 yaş grubu çocukların kullanımına uygundur; 4-10 yaş grubu çocukların kullanımına uygundur; Tavsiye edilen günlük porsiyonu aşmayın; Takviye edici gıdalar normal beslenmenin yerine geçemez; Çocukların ulaşamayacağı yerde saklayın; İlaç değildir; Hastalıkların önlenmesi veya tedavi edilmesi amacıyla kullanılmaz; gibi tüketiciyi bilgilendirme amaçlı spesifik ifadeler de yer almalıdır.

Ancak maalesef takviye edici gıda olarak lanse edilen birçok ürün, şayet onaylı ise onaya konu kullanma amaçlarından farklı şekillerde ya da kaçak olarak ve birçok aldatıcı beyan ile piyasaya sürülmekte, medya kanalıyla ve internet sitelerinde tüketiciyi yanıltıcı ifadelerle tanıtılmaktadır. Bu ürünlerin kullanılmasında tüketicilerin düştüğü en büyük yanılgı, bu ürünlerin ilaçlar gibi tedavi edici ve iyileştirici olduğunu düşünmesidir. Bu yanılgıyı takviye edici gıdalarla ilgili tanıtımlar, reklamlar tetiklemektedir. Takviye edici gıdaların kilo verdirici, kilo aldırıcı, boy uzatıcı, cinsel performansı arttırıcı, sigara bıraktırıcı, hastalıkları önleyici, tedavi edici ve iyileştirici ürünlermiş gibi gösterilerek satışa sunulması mevzuata aykırıdır.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından bu konu özel olarak takip edilmekte olmasına rağmen, takviye edici gıda adı ile kaçak olarak yurda ürünler girmekte, bu ürünlerin içinde ilaç etken maddeleri bulunmaktadır. Bakanlık tarafından dönem dönem web sitesi vasıtasıyla birçok takviye edici gıda tüketicilere ifşa edilmektedir. 1 Eylül 2016 tarihinde Bakanlık, insan sağlığı açısından riskli ürünlerini tespit ettiği 229 firmayı ifşa etmiş olup, bunun 20 tanesinin takviye edici gıda üreten firma olduğu görülmektedir.

Bu yanıltıcı ve yanlış bilgilere dayanılarak tüketiciler tarafından satın alınan ürünler sağlık açısından ciddi yan etkilere neden olmakta, ayrıca iddia edilen özellikleri olmadığından tüketicilerin bunlara harcadığı paralar boşa gitmektedir.

Takviye edici gıdalarla ilgili mevcut mevzuat kapsamında, tüm önlemler ilgili kurumlar tarafından alınmalı, denetimler sıklaştırılmalıdır. Ürünleri ile ilgili bu kadar çok polemik yapılması işi kuralına uygun yapan bir çok üreticiyi zor durumda bırakmaktadır. Bu nedenle tüketicilerin bu konuda bilgili ve bilinçli olması çok önem taşımaktadır.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı onaylanan takviye edici gıdaların listesini, gıda işletmelerini, kullanımına yasak ve kısıtlama getirdiği takviye edici gıda bileşenlerini resmi internet sitesinde güncelleyerek yayımlamaktadır. Tüketiciler satın almayı düşündüğü takviye edici gıdalarla ilgili olarak Bakanlık internet sitesinden bilgi almalı ve ürün etiketlerini dikkatlice okumalıdır.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz